مطالعه هیستولوژیکی و هیستوشیمیایی هپاتوپانکراس شاه‌میگوی آب شیرین (Astacus leptodactylus)

در این بررسی 40 قطعه شاه میگوی آب شیرین (Astacus leptodactylus) بالغ، بصورت زنده از سد ارس تهیه شده و پس از تجویز خوراکی فرمالین 10 درصد و برداشت کوتیکول به مدت یک هفته در فرمالین 10 درصد نگهداری شدند. پس از تهیه مقاطع بافتی به روشهای استاندارد توسط روش هماتوکسیلین -ائوزین،پریودیک اسیدشیف،آلسین بلو،وون کوسا‌‌ و‌ماسون تری کروم رنگ‌آمیزی وبوسیله میکروسکوپ نوری بررسی شدند. نتایج نشان داد هپاتوپانکراس ازخارج توسط کپسولی نازک ازبافت همبندی پوشیده شده وغدد لوله ای مرکب بوده که در مقطع عرضی، این لوله‌ها دارای مجرایی ستاره ای شکل متشکل از یک‌‌‌ردیف سلول هرمی تا استوانه ای شامل سلول‌های استوانه ایی بازوفیلیک با هسته یوکروماتینه (سلول های رشته ایی) و سلول‌های ترشحی با سیتوپلاسم مملو از ترشحات واکوئله می باشد. تراکم سلول‌های ترشحی جدار غدد هپاتوپانکراس بیشتر از سلول های استوانه ایی بازوفیلیکی بوده که برروی یک غشاء پایه قراردارند. ترشحات موجود در سیتوپلاسم سلول‌های ترشحی از نوع ترکیبات غیرکربوهیدراته بوده و بافت همبندی از نوع سست است و درسیتوپلاسم سلول‌های جداری غدد هپاتوپانکراس هم ترکیبات کلسیمی وجود دارد،که تراکم آن درسلول‌های رشته‌ای به حد اکثر خود می‌رسد. می توان گفت که هپاتوپانکراس سلولهای متفاوت با وظایف گوناگون دارد که برخی سلولها مانند سلولهای S ترشح کننده آنزیم بوده و سلولهای F رشته ای ممکن است محل اندوسیتوز باشند. همچنین سلولهایی که حاوی مقادیر زیادی کلسیم هستند را می توان بعنوان سلولهای R نامگذاری نمود که نقش ویژه ای در ذخیره کلسیم و استفاده از آن در جریان چرخه های زیستی از قبیل پوست اندازی خواهند داشت.